به نقل از «فرارو»

حداقل دستمزد با کدام فرمول؟

تاریخ انتشار: ۱۸ شهریور ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۶۴۱۶۳۲

بررسی‌های یک پژوهش‌ نشان می‌دهد که تعیین حداقل دستمزد در ایران فاقد رویکرد و جهت‌گیری مشخص است. شیوه تعیین حداقل دستمزد در ایران به این صورت است که در پایان هر سال بر اساس چانه‌زنی، با توجه به دو ملاک هزینه معیشت و نرخ تورم، درصد افزایشی در حداقل دستمزد تعیین می‌شود. به عبارت دیگر ساختار چانه‌زنی فعلی به شیوه‌ای است که صرفا در پایان هر سال و در جلسات طولانی و فشرده تلاش می‌شود تا از طریق چانه‌زنی، موضوع بااهمیت تعیین حداقل دستمزد خاتمه یابد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این در حالی است که تعیین حداقل دستمزد در ایران به دلایلی مانند تحریم‌های اقتصادی و تورم مزمن، برای درصد قابل‌توجهی از شهروندان ایرانی از اهمیت زیادی برخوردار است. بررسی تجربه کشورهای مختلف نشان می‌دهد که به طور کلی تعیین حداقل دستمزد با توجه به به 3 محور، یعنی مشاوره با نهاد متخصص، تعیین حداقل دستمزد توسط دولت مرکزی و در نهایت بر اساس فرمول، صورت می‌گیرد. به همین دلیل پیشنهاد می‌شود که در ساختار اجرایی فعلی تعیین حداقل دستمزد بازنگری صورت بگیرد و با استفاده از شیوه‌های مرسوم تعیین دستمزد در دنیا، از سردرگمی و اختلاف‌نظر فعلی کاسته شود؛ پس از این، اصلاح معیار و شیوه تعیین حداقل دستمزد می‌تواند در دستور کار دولت قرار بگیرد. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش «آسیب‌شناسی تعیین حداقل دستمزد در ایران» ابعاد مختلف این موضوع را مورد بررسی قرار داده است.

سازوکار تعیین کمترین دستمزد قانونی

حداقل دستمزد، کمترین سطح دستمزد قانونی ساعتی یا ماهانه است که توسط نهاد قانون‌گذار بازار کار معین می‌شود. بر اساس تعریف سازمان بین‌المللی کار در سال 2017، حداقل دستمزد، حداقل مقدار جبران خدمات نیروی کار است که کارفرما موظف به پرداخت آن در طی دوره معین قرارداد است و بر اساس توافق و نظر طرفین، امکان تغییر این سطح وجود ندارد. پایه حقوق، عیدی و پاداش، کمک‌هزینه خانوار، سختی کار، جبران براساس بازدهی و بهره‌وری از اجزای دستمزد هستند و هدف از وضع حداقل دستمزد، حمایت از نیروی کار در مقابل دستمزد بسیار پایین و همچنین ابزار سیاستی برای کاهش فقر و نابرابری است. در قانون کار ایران نیز حداقل دستمزد عبارت است از وجوه نقدی و غیرنقدی یا مجموع آنها که در مقابل انجام کار به کارگر پرداخت می‌شود.

می‌توان گفت در کشورهای مختلف دنیا برای تعیین حداقل دستمزد 6 معیار، یعنی نیازهای کارگران و خانواده‌های آنها، سطح عمومی دستمزد در کشور، هزینه زندگی و تغییرات در آن، مزایای تامین اجتماعی، استانداردهای زندگی نسبی سایر گروه‌های اجتماعی و در نهایت عوامل اقتصادی، مانند الزامات توسعه اقتصادی، سطح بهره‌وری و سطح اشتغال، در نظر گرفته می‌شود. با‌این‌حال ممکن است این معیارها برای بسیاری از کشورها در دسترس نباشد یا بعضی کشورها ممکن است فقط برخی از معیارهای مذکور را برای تعیین سطح حداقل دستمزد استفاده کنند. معمولا سیاستگذاران دلایل مختلفی برای تعیین حداقل دستمزد در نظر می‌گیرند.

کاهش فقر و نابرابری از طریق افزایش دستمزد کارگران کم‌درآمد، افزایش بهره‌وری بنگاه‌ها از طریق بالا بردن هزینه‌های نیروی کار یا بالا بردن انگیزه نیروی کار، افزایش عدالت به دلیل عدم‌تعیین سطح دستمزد منصفانه یا رقابتی ناشی از بازار کار از جمله معیارهای مذکور است. به طور کلی تعیین حداقل دستمزد با توجه به به 3 محور، یعنی مشاوره با نهاد متخصص، تعیین حداقل دستمزد توسط دولت مرکزی و در نهایت بر اساس فرمول، تعیین می‌شود. در‌حال‌حاضر استفاده از توصیه نهاد متخصص رایج‌ترین روش در تعیین حداقل دستمزد است؛ به طوری که در 47 درصد از کشورها، دولت‌ها برای تعیین حداقل دستمزد، از توصیه حداقل یک نهاد بهره می‌برند.

در برخی از کشورها، دولت مرکزی حداقل دستمزد ملی را تعیین می‌کند. اما برخی از کشورها از قانون یا یک فرمول برای تعیین حداقل دستمزد پیروی می‌کنند. برای مثال در فرانسه حداقل دستمزد با شاخص قیمت مصرف‌کننده گره خورده و سالانه به‌روز می‌شود. همچنین سازمان جهانی کار یکی از فاکتورهای اصلی برای تعیین حداقل دستمزد را محاسبات خط فقر در هر کشور معرفی می‌کند. درواقع خط فقر حداقل سطح لازم برای تحقق حداقل سطح رفاهی عادلانه برای نیروی کار است.

تعیین حداقل دستمزد با چانه‌زنی

مساله تعیین حداقل دستمزد در ایران یکی از بحث‌هایی است که برای طیف گسترده‌ای از شهروندان ایرانی مهم است. مهم‌ترین دلیل این مساله نیز شرایط خاص اقتصاد ایران است؛ در سال‌های گذشته تورم مزمن موجب شده قدرت خرید خانوارهای ایرانی به صورت قابل‌توجهی کاهش یابد و به تناسب این مساله فقر گسترش پیدا کند. به همین جهت نیروی کار به دنبال آن است که با افزایش حداقل دستمزد، حداقل‌هایی از استاندارد زندگی خود را حفظ کند. از سوی دیگر تحریم‌های اقتصادی و همچنین تورم بر کسب‌و‌کار کارفرمای ایرانی موثر بوده و این قشر به دنبال آن است که حداقل دستمزد به گونه‌ای تعیین شود که هزینه تمام‌شده کالاها و خدمات ارائه‌شده بیش از حد توانش نباشد. علاوه بر این، تعیین حداقل دستمزد دارای تبعاتی در سطح اقتصاد کلان کشور است.

به همین دلیل است که انتظار می‌رود سازوکار کارشناسی مجهزی برای تعیین حداقل دستمزد در کشور وجود داشته باشد؛ در‌حالی‌که چنین نیست. ایران از جمله کشورهایی است که در آن به موجب قانون، تعیین مقدار حداقل دستمزد در چارچوب چانه‌زنی 3جانبه نمایندگان دولت، نماینده کارفرمایان و نماینده کارگران تعیین می‌شود. این گزارش بیان می‌کند که ساختار چانه‌زنی برای تعیین حداقل دستمزد در کشور به گونه‌ای است که صرفا در پایان هر سال و در جلسات طولانی و فشرده تلاش می‌شود تا از طریق چانه‌زنی، موضوع بااهمیت تعیین حداقل دستمزد خاتمه یابد. این در حالی است که به دلیل فقدان رویکرد و جهت‌گیری مشخص در تعیین حداقل دستمزد، اتفاق‌نظر ‌به‌سختی حاصل می‌شود.

به عبارت دیگر با وجود آنکه تلاش می‌شود تا با استفاده از دو معیار هزینه معیشت و نرخ تورم دستمزد تعیین شود، اما به دلیل فقدان رویکرد مشخص دولت، نتایج مذاکرات طولانی و پرچالش تعیین مزد، نه‌تنها کمکی به رفاه کارگران نکرده بلکه زندگی را برای آنان سخت‌تر کرده است. یکی از نارضایتی‌هایی که همواره در مورد تعیین حداقل دستمزد در ایران وجود دارد سبقت هزینه‌های معیشتی کارگران در طول سال از مزد مصوب است. برای مثال مقایسه دستمزد مصوب با هزینه‌های معیشت کارگران نشان می‌دهد که طی 5 سال گذشته همواره سبد هزینه کارگران بالاتر از حداقل مزد مصوب بوده است. از آنجا که این مساله در ابعاد مختلف اقتصاد کشور موثر است، باید بازنگری جدی در ساختار فعلی تعیین حداقل دستمزد در ایران صورت بگیرد.

پیشنهاد سیاستی

این گزارش بیان می‌کند که با توجه به سردرگمی کنونی در تعیین حداقل دستمزد در ایران، ضروری است در کنار ساختار چانه‌زنی، همانند روش‌های مرسوم تعیین دستمزد در دنیا، واحدی برای مشاوره با صاحب‌نظران این حوزه تشکیل شود و در صورت امکان فرمولی برای تعیین دستمزد در نظر گرفته شود تا سالانه از اتلاف وقت و برگزاری جلسات چانه‌زنی متعدد جلوگیری شود. نکته قابل‌توجه دیگر آن است که تعیین فرمول حداقل دستمزد وابستگی زیادی به معیارها و روش‌های تعیین حداقل دستمزد دارد؛ به همین دلیل لازم است این فرمول دربرگیرنده ابعاد مختلفی از بازار کار و معیشت خانوار باشد و بنا به مقتضیات زمانی، قابلیت انعطاف‌پذیری داشته باشد.

منبع: فرارو

کلیدواژه: حداقل دستمزد فرمول حداقل دستمزد قیمت طلا و ارز قیمت موبایل تعیین حداقل دستمزد در ایران برای تعیین حداقل دستمزد تعیین حداقل دستمزد نیروی کار چانه زنی بر اساس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۶۴۱۶۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اخبار سیاسی ۱۲ اردیبهشت؛دیدار معلمان با رهبر انقلاب/افزایش ۳۵درصدی حقوق حداقل‌بگیران بازنشستگان

«دیدار رهبر انقلاب با جمعی از معلمان سراسر کشور»،‌ «همکاری ایران با همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی»و «افزایش حقوق مستمری بگیران» از موضوعات مهم خبری دوازدهم اردیبهشت ۱۴۰۳ حوزه سیاست بود که می‌توانید در گزارش زیر مشروح آنها را بخوانید.

به گزارش ایسنا، همزمان با سالروز شهادت استاد شهید مرتضی مطهری و روز معلّم، جمعی از معلمان و فرهنگیان سراسر کشور، صبح امروز با حضور در حسینیه امام خمینی(ره) با رهبر معظم انقلاب اسلامی دیدار  کردند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بخشی از بیاناتشان در این دیدار، تکریم و تشکر از معلم را وظیفه فرد فرد ملت خواندند و با اشاره به اینکه آموزش‌وپرورش از لحاظ اهمیت و تأثیرگذاری با هیچ دستگاه دیگری قابل مقایسه نیست، افزودند: هویت‌سازی نسل نوجوان و جوان و ایجاد شوق و امید در او، تحول مستمر، توانمندسازی مادی و غیرمادی معلمین، حمایت از مراکز تربیت معلم، تقویت معاونت پرورشی و الگوسازی در جامعه معلمین، مهمترین سرفصل‌های کاری آموزش‌وپرورش است.

مقام معظم رهبری فرمودند: دانش‌آموزان، جوانان و نوجوانان باید از منطق و عقلانیت سیاست‌ها و رفتار نظام باخبر باشند و بدانند پشت شعارهای  «مرگ بر آمریکا» و «مرگ بر اسرائیلِ» ملت چه منطقی نهفته است و چرا ایران حاضر به ایجاد روابط با برخی کشورها و دولت‌ها نیست.

امروز همچنین تیم ملی والیبال دانش‌آموزی ایران که به تازگی قهرمان رقابت‌های ‌والیبال دانش‌آموزان جهان در صربستان شده است، با رهبر انقلاب اسلامی دیدار و گفت‌وگو کردند.

 این تیم که با نام سردار شهید حاج محمدرضا زاهدی در این مسابقات شرکت کرده بود، موفق شد با هفت پیروزی متوالی، بر سکوی نخست دنیا بایستد.

در جلسه امروز شورای نگهبان هم آیت‌الله احمد جنتی ضمن گرامیداشت روز معلم و سالروز شهادت استاد مرتضی مطهری (ره) ، تاکید کرد که معلمی از نگاه معارف اسلامی یک شغل نیست، بلکه یک مجاهدت است و هرچه این مجاهدت کامل‌تر انجام شود، جامعه سعادتمندتر خواهد شد.

دبیر شورای نگهبان در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به در پیش بودن سالروز شهادت امام صادق (ع) و عرض تسلیت بدین مناسبت، بیان داشت: امام صادق (ع) همزمان با تدریس و تربیت شاگردان، نظام و ساختار آموزشی جامعی طراحی کردند که قابلیت الگوبرداری در همه زمان‌ها دارد و هرچه نظام آموزش و پرورش ما به این نظام آموزشی نزدیک‌تر شود، توفیقات بیشتری کسب خواهد کرد.

هادی طحان نظیف سخنگوی شورای نگهبان هم در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس ضمن تبریک روز معلم، نوشت: شورای نگهبان مفتخر است که نظارت بر انتخابات را با بهره گیری از مشارکت اقشار مختلف مردم، خصوصا فرهنگیان عزیز به انجام می رساند.

****

در جلسه امروز هیات دولت، رئیس جمهور با اشاره به نزدیک شدن زمان برگزاری مرحله دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی در برخی حوزه‌های انتخاباتی، بر ضرورت فراهم کردن زمینه حضور گسترده مردم در این مرحله از انتخابات و تمهید تمامی امکانات برای تکمیل حماسه‌آفرینی آنان در انتخابات ۱۱ اسفند ۱۴۰۲ تاکید کرد.

در حاشیه همین جلسه، سخنگوی دولت با اعلام اینکه به پیشنهاد سازمان تامین اجتماعی و وزارت کار، افزایش حقوق مستمری بگیران تامین اجتماعی تصویب شد گفت: حقوق حداقل بگیران بازنشستگان حوزه تامین اجتماعی ۳۵ درصد افزایش یافت .

علی بهادری جهرمی توضیح داد: امروز به پیشنهاد سازمان تامین اجتماعی و وزارت کار، افزایش حقوق مستمری بگیران تامین اجتماعی تصویب شد و حقوق حداقل بگیران بازنشستگان حوزه تامین اجتماعی ۳۵ درصد افزایش یافت و یک بازنشسته دارای همسر و یک فرزند حداقل حقوق بالای ۱۰ میلیون تومان خواهد شد. برای سایر سطوح ۲۲ درصد به اضافه عدد ثابتی که معمول هر سال بود در هیات وزیران تصویب شد.

 وزیر کشور هم در جمع خبرنگاران حاضر در حیاط دولت، درباره مطرح شدن پرونده نیکا شاکرمی در رسانه های بیگانه، گفت: الان دانشجویان در دانشگاه های آمریکا و اروپا در حال حمایت از مردم فلسطین هستند. می خواهند توجهات را از این اعتراضات دور کنند. از سویی می‌خواهند عملیات وعده صادق را مخدوش کنند. آنها آمدند و یک سوژه بسیار مضحک که همه ابعاد آن روشن است را مطرح کردند که پاسخ آن هم داده شد و مشخص شد؛ دشمن و رسانه های آنها به گزارش های دروغ و دور از واقع متوسل شده اند تا عملیات روانی انجام دهند.

احمد وحیدی همچنین درخصوص تقسیم استان تهران به تهران شرقی و غربی نیز عنوان کرد: برنامه تقسیمات کشوری طبق نیازهای هر منطقه طراحی می‌شود و تقسیم استان تهران در دست بررسی است.

 نحوه همکاری  ایران با آژانسی بین المللی انرژی اتمی در خصوص بازرسان آژانس هم موضوع سوال خبرنگاران از رئیس سازمان انرژی اتمی بود.

محمد اسلامی در این باره تصریح کرد: ما ورود هیچ بازرسی را ممنوع نکردیم ۱۳۰ بازرس آژانس مجاز به حضور در ایران هستند. بازدید آنها در حال انجام است. استفاده از حقوق مسلم هر عضو آژانس طبیعی است و این مساله سیاسی نیست و ما در فرایندهای همکاری با آژانس این موصوع را مکرر اثبات کرده و آنها هم به آن اذعان دارند.

وی با اشاره به اینکه هفته آینده اولین کنفرانس علوم و فنون هسته‌ای برگزار می‌شود، اظهار کرد: گروسی مدیرکل آژانس نیز به عنوان مهمان ویژه در این کنفرانس حضور خواهد داشت و سخنرانی می‌کند.

در گوشه دیگر حیاط دولت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره مصوبه دولت درباره ارایه خدمات رایگان به کودکان زیر ۷ سال در مراکز دولتی توضیحاتی ارایه و اعلام کرد که این مصوبه به همه بیمارستان های وزارت بهداشت ابلاغ شده است.

بهرام عین اللهی با بیان اینکه هر حادثه یا  بیماری که در هفت سال اول زندگی رخ دهد، در بقیه عمر باقی می‌ماند و سلامت فرد را مختل می کند، گفت: بر این اساس به پیشنهاد وزارت بهداشت، در هیات دولت این طرح به تصویب رسید که خدمات رایگان به کودکان تا زیر ۷ سال در مراکز دولتی داده شود تا داز این طریق سلامت آنها ایمن شود. این به همه بیمارستان های وزارت بهداشت ابلاغ شده است.

گزارش کامل ایسنا از گفت‌وگوهای خبرنگاران با اعضای هیات وزیران در حاشیه جلسه هیات دولت را نیز می توانید در این لینک دنبال کنید.

انتهای پیام